Ang Kilusang GUARDIANS: Isang Masalimuot na Kasaysayan at Pagsubok sa Pagkakaisa

Kapag binanggit ang salitang “GUARDIANS,” madalas na pumapasok sa isipan ng marami ang imahe ng isang madilim na samahan ng mga kawal na nakasuot ng uniporme mula sa Armed Forces of the Philippines at Philippine National Police, at ang pangalan ni Gregorio “GRINGO” Ballesteros Honasan II, isang rebelde at bayani. Ngunit para sa karamihan ng mga tinatawag na GUARDIANS, ito ay malayo sa katotohanan at hindi kailanman naging ganito ang tunay na kwento.

Simula ng Pagsibol: Ang Diwa ng Pagkakapit-bisig 

Ang kasaysayan ng GUARDIANS movement ay nagsisimula sa konsepto ng pagkakaibigan at pagkakaisa sa hanay ng mga nakasuot ng uniporme mula sa AFP at PNP. Ang inspirasyon nito ay nagmula sa panandaliang samahan na tinawag na Diablo Squad Crime Busters, Inc. (DSCB). Ang mga nagtatag nito ay sina: 

• Edwin H. Vargas – Calarian, Zamboanga City 
• Leovigildo Lanto – Sta. Maria, Zamboanga City 
• Mamerto Romero – Tetuan, Zamboanga City 
• Jesus Mabalot – Ayala, Zamboanga City 
• Jose Saplan – Sta. Maria, Zamboanga City 
• Jeffrey Horlador – Sta. Maria, Zamboanga City 
• Reuben Roa – Lower Calarian, Zamboanga City 
• Jesus Tan – Cawa-Cawa, Zamboanga City 
• Jose Regino – Guardia National, Zamboanga City 
• Ceferino Bernardo – Cawa-Cawa, Zamboanga City 
• Elias Enriquez – Pilar St., Zamboanga City 
• Salvador Olarte – Calarian, Zamboanga City 
• Jose Manglicmot – Sta. Maria, Zamboanga City 
• Antonio Espiritu – Sta. Maria, Zamboanga City 
• Roman Tigas – Sta. Maria, Zamboanga City 

Habang sina ES Geronimo at Flores ay pumirma bilang mga saksi sa artikulo ng pagkakatatag na nairehistro sa Securities and Exchange Commission (SEC) noong Marso 12, 1984, na may SEC Registration No. 119564, wala namang nakasaad na pangalan nila bilang mga nagtatag. Ang sinasabing Master Founder ng DSCB at GUARDIANS ay si Leborio Jangao.

Paglago at Pag-iral ng GUARDIANS 

Inspirado ng konsepto na paigtingin ang pagkakaibigan sa hanay ng mga nakasuot ng uniporme sa AFP at PNP, nagsimula ang GUARDIANS Brotherhood, Inc. (GBI) noong unang bahagi ng 1984. Ang artikulo ng kanilang pagtatatag at konstitusyon ay naaprubahan at opisyal na narehistro sa SEC noong Disyembre 10, 1984, na may SEC Registration No. 123899. Ang mga nagtatag ay sina: 

• Anastacio G. Labitad            – Acasia St., Carmen, Cagayan de Oro 
• Gil K. Taojo, Jr.                      – Tagum, Davao 
• Nicanor Cagurangan           – Tarlac, Tarlac 
• Themostocles Romeo          – Pateros, Metro Manila 
• Sergio Ferrer                        – Las Piñas, Metro Manila 
• Leonedes Montehermoso   – Cotabato City 
• Oscar Arevalo                      – Zamboanga City 
• Rogelio Atunaga                 – Metro Manila 
• Elpidio Seletaria                   – Ozamiz City 
• Agustin Tungcol                  – Cagayan 
• Cristobal Estrada                  – Pangasinan 
• Catalino Herrera, Jr.              – Bulacan 
• Robert Taguinod                 – Cagayan 
• Ernesto Embalzado              – Quezon City 
• Edgardo Palmera                 – Cubao, Quezon City 

Kasama sa mga saksi sina Army Lt. Col. Gregorio B. Honasan II at MSgt Agustin. Sa paglipas ng mga taon, ang bilang ng mga kasapi ay lumaki nang husto, kumalat sa buong bansa hanggang sa mga liblib na bayan at barangay.

Pagbuo ng Pambansang Organisasyon at Pagsubok sa Pagkakaisa 

Dahil sa patuloy na paglaki ng mga kasapi, itinatag ang GUARDIANS CENTRE FOUNDATION, INC. (GCFI) noong Oktubre 13, 1993, upang tugunan ang pang-ekonomiyang pangangailangan ng mga miyembro at kanilang mga dependents. Ang artikulo nito ay naaprubahan at narehistro sa SEC sa ilalim ng Registration No. 132118.

Ang mga pangunahing nagtatag ay sina: 

• Gregorio B. Honasan II 
• Rodolfo R. Morit, Jr. 
• Nicanor Cagurangan 
• Pedro R. Vergara 
• Rogelio Atunaga 
• Jose Sucgang, Jr. 
• Emmanuel M. Esquijo 
• Leonedes Montehermoso 
• Agustin Tungcol 
• Desiderio Calimag 
• Cristeto Ocampo 
• Oscar Arevalo 
• Herman Malagueno 
• Redentor Perucho 
• Diosdado G. Espinosa 

Sa kabila nito, nagsimula ang paghahati-hati sa pagitan ng GBI at GCFI dulot ng labis na pagre-recruit at pagpasok ng mga sibilyang miyembro mula sa iba’t ibang larangan, na tinignan ng ilang lider bilang walang basehan at hindi lehitimo. Nagdulot ito ng mas malalim na paghahati at pag-iral ng maraming faction at splinter groups gaya ng: 

• Guardians of Democracy (GoD) 
• Guardians Commando 
• Guardians Local 
• Guardians Bronze Wings 
• Guardians Ilocandia 
• Guardians H-World 
• Guardians Mayors Group 
• Guardians 2000 
• Guardians Mindanao, Inc. 
• Grand Order of the Unified Guardians Association 
• Guardians Exodus 
• Guardians Philippines, Inc. 
• Guardians Luzvimin 
• Guardians Tanaosug 
• Guardians Moret 
• Guardians Spider Group 
• Guardians Robles 
• Guardians United Democracy and Ecology (GUIDE) 
• Guardians Brotherhood of MAGIC Group 
• Guardians Mountain 

Ito ang naging isang malaking kabiguan sa kasaysayan ng GUARDIANS movement, nagdulot ng kawalang-katiyakan at paghihiwalay-hiwalay sa organisasyon na hanggang sa kasalukuyan ay nananatili.